XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Jak uzyskać z ZUS świadczenie dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?

Jak uzyskać z ZUS świadczenie dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?

  • Kto jest uprawniony do ubiegania się o świadczenie uzupełniające z ZUS dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?

Zgodnie z ustawą z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. poz. 1622) osoby, które nie są zdolne do samodzielnej egzystencji mogą ubiegać się (lub w ich imieniu ich opiekunowie) o uzupełniające świadczenie pieniężne z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jest to tzw. 500+ dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Ww. świadczenie uzupełniające z ZUS dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji może zostać przyznane osobie, która równocześnie spełnia następujące kryteria:

  1. ma ukończone 18 lat,
  2. jest niezdolna do samodzielnej egzystencji,
  3. ma polskie obywatelstwo, prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce, jeśli jest obywatelem  jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub ma zalegalizowany pobyt w Polsce (jeśli jest obywatelem państwa spoza UE albo EFTA),
  4. zamieszkuje w Polsce,
  5. nie jest tymczasowo aresztowana ani nie odbywa kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
  • Kryterium dochodowe przy przyznawaniu świadczenia z ZUS dla osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji 

Do uzyskania świadczenia nie jest uprawniona osoba, która posiada uprawnienia do świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych takich jak np. emerytura, renta, zasiłek stały lub zasiłek okresowy o charakterze innym niż jednorazowy. Z ubiegania się o świadczenie dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji wyklucza też pobieranie świadczeń z zagranicy (np. emerytury).

Świadczenie może jednak zostać  przyznane osobie uprawnionej do innych świadczeń, ale pod warunkiem, ich łączna wysokość brutto nie przekracza do kwoty 1896,13 zł (2022 r.). Powyższe kwota kryterium dochodowego ulega zmianie corocznie od 1 marca i jest ogłaszana komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Monitorze Polskim. Ważne tu jest szczególnie, aby obliczając dopuszczalną kwotę świadczeń pieniężnych, nie brać pod uwagę renty rodzinnej przyznanej dziecku, które stało się całkowicie niezdolne do pracy i do  samodzielnej egzystencji albo całkowicie niezdolne do pracy w okresie przed ukończeniem 16. roku życia lub w czasie nauki w szkole przed osiągnięciem 25. roku życia. Do kwoty tej nie dolicza się również zasiłku pielęgnacyjnego oraz dodatków i świadczeń wypłacanych wraz ze świadczeniami emerytalno-rentowymi.

  • Skąd wziąć wniosek?

Wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji można pobrać ze strony Zakładu Usług Społecznych:  

https://www.zus.pl/documents/10182/788036/ESUN.pdf/1db6af15-41e2-8bd4-0f00-578027d1261f , wydrukować, wypełnić i podpisać lub wypełnić bezpośrednio, w czasie rzeczywistym na stronie 

https://www.zus.pl/documents/10182/2875809/2244_19+ESUN_do+zapisu.pdf/b09a1f10-d46f-e2a0-0d96-7d15a3241084 i wydrukować już wypełniony, gotowy wniosek, który jednak również należy podpisać.

  • Gdzie złożyć wniosek?

Wniosek o świadczenie uzupełniające można złożyć w każdej placówce ZUS. Rozpatrzy go ta placówka ZUS, która wypłaca wnioskodawcy świadczenie emerytalno-rentowe. Jeśli osoba wnioskująca o świadczenie nie ma ustalonego prawa do takiego świadczenia emerytalno-rentowego, wniosek rozpatrzy placówka ZUS właściwa ze względu na jej miejsce zamieszkania i będzie tu brany pod uwagę  adres zameldowania.

  • Ile należy czekać na wydanie decyzji o przyznaniu świadczenia?

ZUS wydaje decyzję o przyznaniu świadczenia w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Taką okolicznością może być np. uprawomocnienie się orzeczenia w sprawie niezdolności do samodzielnej egzystencji.

  • Dokumenty potrzebne do złożenia wniosku
  1. Jeśli osoba, na którą ma zostać przyznane świadczenie ma już orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji

Jeśli takie orzeczenie wydano osobie ubiegającej się o świadczenie wcześniej w związku z ubieganiem się o inne świadczenie (np. dodatek pielęgnacyjny, renty z tytułu niezdolności do pracy) osoba ta nie musi składać go ponownie, jest on bowiem już w ZUS. 

Dokumentami potwierdzającym niezdolność do samodzielnej egzystencji, na podstawie których ZUS może ustalić prawo do świadczenia uzupełniającego, są również:

  • orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
  • orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Jeśli osoba ubiegająca się o świadczenie ma takie orzeczenie (wydane przez inną instytucję niż ZUS) musi  dołączyć je do wniosku o świadczenie uzupełniające, gdy ZUS jest organem właściwym do rozpatrzenia tego wniosku.
W zależności od tego, kto wypłaca wnioskodawcy świadczenie emerytalno-rentowe oprócz ZUS takim organem może być Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), Wojskowe Biuro Emerytalne (WBE), Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (ZER MSWiA).

  • Jeśli osoba, na którą ma zostać przyznane świadczenie nie posiada orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji

Jeśli w sprawie osoby ubiegającej się o świadczenie uzupełniające nie wydano wcześniej  takiego orzeczenia potwierdzającego niezdolność do samodzielnej egzystencji albo upłynął okres, na który zostało ono wydane, do wniosku należy dołączyć:

  • zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione (na formularzu OL-9) przez lekarza prowadzącego leczenie nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia tego wniosku,
  • posiadaną dokumentację medyczną oraz inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji (historia choroby, kserokopie kart informacyjnych, karta badania profilaktycznego, dokumentacja rehabilitacji leczniczej, zawodowej).
  • orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeśli osoba, na rzecz której ma być wypłacane świadczenie takowe orzeczenie posiada;
  • dokument wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych potwierdzający prawo do emerytury lub renty zagranicznej lub innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze,  zawierający informację o wysokości tego świadczenia – jeśli osoba ubiegająca się o świadczenie w Polsce posiada uprawnienia do ww. emerytury lub renty zagranicznej.

W przypadku cudzoziemców, do wniosku należy dołączyć stosowny dokument, uprawniający do  pobytu w Polsce.

Odwołanie

Jak od każdej decyzji administracyjnej, także i od tej, w której ZUS odmówi przyznania świadczenia uzupełniającego dla osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji można się odwołać.

Zarówno przygotowując odwołanie jak i w ogóle przy załatwiając formalności związane z wnioskowaniem o świadczenie uzupełniające można skorzystać z pomocy pracowników ZUS, kontaktując się z nimi w wybrany sposób spośród następujących: